Tak przebiega wizyta u psychologa psychoonkologa? Jak mam się do niej przygotować?   Podczas wizyty pacjent będzie poproszony o przedstawienie okoliczności, które go sprowadzają. Psychoonkologia to taka dziedzina nauki i praktyki klinicznej, która funkcjonuje w kontekście diagnostyki i leczenia onkologicznego. Służy łagodzeniu psychicznych skutków tychże. Psycholog chce poznać sytuację pacjenta opisaną obiektywnymi faktami, przede wszystkim Jednak chce poznać stosunek pacjenta do przeżywanej sytuacji. Bada też, jaki wzorzec myśli, emocji i zachowań wytworzył się w tym kontekście i czy służy on psychicznemu dobrostanowi. Zwraca uwagę na intensywność i zdolność regulowania stanów emocjonalnych, o których wiemy, że wpływają na naszą sprawność, witalność, skuteczność, jasność myślenia i decyzyjność, a nawet na naszą ekspresję fizyczną, ruchową, wpływają na jakość naszych kontaktów z ludźmi. Mowa tu szczególnie o strachu czy lęku, o gniewie, o smutku,  żalu.   Psycholog obserwuje, jak pacjent reaguje na potencjalne przeciążenie stresem, na życiowy kryzys. Używa w pracy techniki wywiadu klinicznego i obserwacji, niekiedy także narzędzi psychologicznego pomiaru, czyli skal, kwestionariuszy i testów. Na bieżąco udziela pacjentowi informacji o badanych procesach psychicznych i informuje o ich wpływie na jakość zdrowia i życia. Wszystko po to, żeby w konsekwencji – jeśli to konieczne – zaoferować wskazówki lub pomoc dostosowaną do potrzeb i możliwości pacjenta. Obserwujący taką konsultację z zewnątrz zauważyłby, że jest to uważna rozmowa dwóch osób, przeprowadzona w bezpiecznych warunkach, niekiedy z wykorzystaniem ćwiczeń – angażujących myśli, emocje, czasem także ciało. Wszystko po to, by ewentualnie zapobiec utrwaleniu się wyczerpujących mechanizmów radzenia sobie, o których mowa była powyżej i otworzyć się na  możliwości stosowania innych, tzw. konstruktywnych.   Udział i skorzystanie z konsultacji u psychologa psychoonkologa jest możliwy bez  specjalnego przygotowania. Oczywiście, jeśli przed wizytą – samodzielnie czy w rozmowie z bliskimi – przyjrzymy się poruszonym powyżej aspektom, wykonamy osobistą pracę, która podczas konsultacji z pewnością zaowocuje. Tak właśnie buduje się zasoby. Warto na przykład przeanalizować, co nowego, innego pojawiło się w naszym nastroju lub w sposobie myślenia na skutek diagnozy onkologicznej czy pierwszych oznak choroby, zastanowić się nad sowimi obecnymi potrzebami i ewentualnymi trudnościami w ich zaspokojeniu.   W zakresie dbania o zdrowie psychiczne specjalistami są psycholodzy, psychoterapeuci i psychiatrzy. W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii pacjenci mają bardzo łatwy i szybki dostęp do pomocy psychologicznej. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w tekście TO CO JEST.  ABC pomocy psychologicznej dla pacjentów z chorobą nowotworową       Anna Kołodziejska, psycholog                                                                                                                   Dziękuję, że poświęcasz swój czas na przeczytanie zamieszczonych treści. Wiesz na pewno, że teksty podlegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli chcesz skopiować ich całość lub fragmenty, by opublikować je gdzie indziej –  proszę, zawsze podaj źródło. Autorka

To naturalne, że jeżeli nigdy dotąd nie korzystaliśmy z pomocy specjalisty, by zadbać o swój stan psychiczny, możemy mieć mnóstwo wątpliwości albo zwyczajną pustkę w głowie na myśl o swojej własnej wizycie u psychologa.                                                                Marianna zagląda w miniony rok, wyciągając na światło dzienne coraz to nowe jego fragmenty.  To jest rok leczenia onkologicznego. Kiedy się poznałyśmy, miała za sobą kilka miesięcy chemioterapii i mastektomię. Jadalnia oddziału chirurgii wyłączona z użytkowania na czas pandemii służyła nam za  miejsce do szczerej rozmowy – z dala od innych, a jednak w przestrzeni na tyle dużej, by pomieściła smutek, lęk i obezwładniającą bezradność, która doskwierała wówczas Mariannie. Doskwierała tym bardziej, im bardziej Marianna starała się bezradność odeprzeć, przełamać. Posłuchała w końcu zachęt ze strony bliskich i poprosiła o spotkanie ze szpitalnym psychologiem. Ze mną.             Upłynęło kilka miesięcy dalszego leczenia, zanim zgłosiła się znowu, by już tym razem nawiązać regularną relację terapeutyczną.                                                                                            – Kiedy tylko dowiedziałam się, że jestem chora, najbliżsi robili, co mogli, żeby pomóc – wspomniała kiedyś Marianna. – Córka natychmiast wykupiła dla mnie w prywatnym ośrodku wizytę u dietetyka i u psychologa. Były w pakiecie. Z tej pierwszej cieszyłam się bardzo. Nie miałam natomiast pojęcia, czego mogłabym wtedy chcieć od psychologa. Nie umiałam w tamtej chwili skorzystać. Czekałam, jak na szpilkach, aż wizyta dobiegnie końca.                                                                 Naturalność i szczerość to cechy Marianny, które dla siebie odzyskuje po czasie dezorientacji i wewnętrznego paraliżu. Na nowo dociera do siebie i otwiera w kontakcie z innymi. Dlatego mogła przywołać także to doświadczenie i opowiedzieć bardzo wprost, ze zrozumieniem dla samej siebie: nie umiała wtedy skorzystać, nie wiedziała, co z tym zrobić.   Wizyta u psychologa zaraz po tym, jak rozpoznano u Marianny raka piersi i zdecydowała się na leczenie onkologiczne, nie była jej pierwszą potrzebą. Ani nawet żadną z kolejnych. To nie ona o nią wówczas prosiła, nie ona ją zorganizowała. Pomysł i realizacja należały do córki – mama przyjęła ten gest miłości, prezent wyrażający troskę i chęć zrobienia wszystkiego, co na tamtą chwilę było możliwe. Przetrwała nawet spotkanie z psychologiem. Aż chce się zakrzyknąć: jak dobrze, że istnieją takie pakiety! A najpierw oczywiście takie córki i takie ich mamy!                                                                Z każdej strony napływają do nas wieści, że w związku z zachorowaniem i leczeniem z powodu raka, należy korzystać ze wsparcia psychologicznego. Dlaczego? Dziś łatwo znaleźć odpowiedź na każde pytanie. Również na to. Wystarczy wpisać je do internetowej wyszukiwarki. Przeczytamy o tym w wydawnictwach naukowych, ale też w codziennych gazetach. Mówią jednym głosem eksperci, specjaliści ze świata medycznego, terapeutycznego i potwierdzają tak zwani zwykli, doświadczeni w sprawie ludzie. Mówią, że pomaga, a niektórzy twierdzą nawet, że jest niezbędne. Nie będę teraz powtarzać tych argumentów, bo piszę dla Ciebie i do Ciebie o tym, o czym niejako przy okazji, po drodze wspomniała Marianna. Jeśli ona tak miała, inni tak miewają, to może i Ty tak masz?   To naturalne, że jeżeli nigdy dotąd nie korzystaliśmy z pomocy specjalisty, by zadbać o swój stan psychiczny, możemy mieć mnóstwo wątpliwości albo zwyczajną pustkę w głowie na myśl o swojej własnej wizycie u psychologa. Możemy obawiać się, że nie potrafimy z niej skorzystać – tak, jak kiedyś Marianna. Często tak reagujemy na to, co nowe, nieoswojone. Kiedy jednocześnie potrzebujemy lub musimy z tym nowym się zmierzyć, możemy przeżywać silny wewnętrzny konflikt.                                               Powtórzę słowo-klucz: MOŻEMY.  Oznacza to, że brak wcześniejszego treningu w kontaktach z psychologiem nie jest żadną przeszkodą. Uczucie niepokoju, niewiadomej lub pustki jest jak najbardziej adekwatne. Doświadczanie ich może być niewygodne – żadna nowina. Wszystkim tym można się zająć podczas wizyty. Bywa, że pacjenci próbują wówczas tłumaczyć się słowami: „bo ja nigdy nie byłem u psychologa”. Bywa, że i ja się wówczas przyznaję „rzeczywiście, spotykam pana po raz pierwszy, dla mnie to też nowa sytuacja”. Zwykle pomaga to nam rozpoznać spotkanie jako wspólne, pełne możliwości i życzliwości.   Każdy przechodzi własną drogę, w swoim tempie. Marianna także. Zobacz, czy i Ciebie przed wizytą u psychologa nie blokuje myśl, że nie wiesz, jak z niej skorzystać. Daj prawo tej myśli być, nie siłuj się z nią – to nic złego, że się pojawia. Za to Ty, jeśli możesz, wybierz dla siebie, co lepsze.   Anna Kołodziejska, psycholog   Dostęp do pomocy psychologicznej ma każdy pacjent Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii. Informacje potrzebne do kontaktu: nr tel. 91 42 51 534 https://onkologia.szczecin.pl/struktura-zco/opieka-psychologiczna/     Dziękuje, że poświęcasz swój czas na przeczytanie zamieszczonych treści. Wiesz na pewno, że teksty podlegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli chcesz skopiować ich całość lub fragmenty, by opublikować je gdzie indziej –  proszę, zawsze podaj źródło. Autorka

Co to znaczy, że można się wesprzeć w leczeniu poprzez zadbanie o swoją psychikę?                                                         Pierwszą reakcją na informację o chorobie nowotworowej i o konieczności leczenia jest strach, szok. Zdarza się też złość albo smutek. Zwykle jednak emocji jest tak dużo i zmieniają się tak szybko, że – jako pacjenci, zanurzeni w nich – czasami nie jesteśmy w stanie tego wszystkiego uporządkować, nazwać, przyjąć. Czujemy się wprost zalani emocjami, obezwładnieni. Albo nie czujemy nic. Jakbyśmy byli wewnętrznie sparaliżowani. Ktoś obserwujący nas z zewnątrz mógłby nawet uznać, że jesteśmy bardzo spokojni, wszystko rozumiemy i ze wszystkim się zgadzamy – ponieważ się nie odzywamy, kiwamy głową i nawet nie uroniliśmy łzy. Tak naprawdę jesteśmy bardzo często w takich chwilach zamrożeni – co jest odruchem obronnym zapisanym w układzie nerwowym, automatycznie się uruchamiającym w  kryzysie – a pod skorupą uczucia i myśli po prostu buzują. Nie wiemy, jak to wszystko wyrazić, próbujemy jakoś upchnąć w sobie, powstrzymać, zwykle z obawy, że zupełnie porwie nas rwąca rzeka obaw, bezradności i rozpaczy.Najkrócej można powiedzieć, że w takiej sytuacji pomoc psychologiczna służy temu, by przywrócić nam psychiczną równowagę po szoku spowodowanym otrzymaniem diagnozy, rozpoczęciem leczenia. Szukamy sposobów na obcowanie z przetaczającymi się przez nas siłami lęku, smutku, pomieszania, niepewności, gniewu. Sprawdzamy, jakie są nasze zasoby – nasze siły fizyczne, psychiczne, społeczne, materialne. Oczywiście, chcemy sobie poradzić, znaleźć swoje miejsce, jakiś sposób na przejście przez to. Rozpoznanie zasobów pokazuje,  w czym możemy znaleźć oparcie, dodatkowe siły.Niektórzy z nas potrafią to zrobić samodzielnie czy korzystając z porad rodziny i przyjaciół, znajomych. Niektórzy z nas potrzebują podprowadzenia, wskazówki czy zwyczajnego zrozumienia także od osób z zewnątrz, od specjalistów. W zakresie dbania o zdrowie psychiczne specjalistami są psycholodzy, psychoterapeuci i psychiatrzy.W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii pacjenci mają bardzo łatwy i szybki dostęp do pomocy psychologicznej. W zakresie dbania o zdrowie psychiczne specjalistami są psycholodzy i psychiatrzy.W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii pacjenci mają bardzo łatwy i szybki dostęp do pomocy psychologicznej. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w tekście „ABC pomocy psychologicznej dla pacjentów z chorobą nowotworową”.(link)                                                                                       Anna Kołodziejska,psycholog                                                                                                                 Dziękuję, że poświęcasz swój czas na przeczytanie zamieszczonych treści.Wiesz na pewno, że teksty podlegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli chcesz skopiować ich całość lub fragmenty, by opublikować je gdzie indziej –  proszę, zawsze podaj źródło. autorka Anna Kołodziejska                                                                    

Podstawowym celem działań psychoonkologów – we współpracy z pacjentami – jest poprawa jakości życia ludzi z choroba nowotworową.   Rozpoznanie choroby nowotworowej i konieczność leczenia są zwykle odbierane przez pacjentów i ich najbliższych, jako silny kryzys. Fizycznym objawom choroby towarzyszą więc psychiczne reakcje na nią i na zmienioną sytuację życiową. Bardzo ważne jest, żeby od początku diagnostyki i przez cały okres leczenia pozostawać w kontakcie z własnym stanem psychicznym, rozpoznawać i regulować emocje, myśli i zachowania tak, by służyły one zdrowieniu.   Pacjenci, którzy potrzebują w tym zakresie wsparcia profesjonalisty, mogą skorzystać z pomocy psychologów – psychoonkologów. Psychoonkolog nie jest lekarzem. Psychoonkolog jest psychologiem, który diagnozuje sytuację psychologiczną i potrzeby osoby chorej onkologicznie. W konsekwencji udziela pomocy psychologicznej, wykorzystując metody i techniki terapeutyczne o naukowo udowodnionej skuteczności. Kluczem do efektywnego i skutecznego leczenia jest bowiem  szybkie, radykalne i wielodyscyplinarrne  postępowanie, stanowiące kompilację  strategii z dziedziny chirurgii onkologicznej, onkologii klinicznej, radioterapii   oraz dostępności pomocy psychologicznej.                                                                                                     Podstawowym celem działań psychoonkologów – we współpracy z pacjentami – jest poprawa jakości życia ludzi z choroba nowotworową. Służy temu  mobilizowanie woli walki z rakiem, modyfikowanie szkodliwych przekonań na temat choroby i leczenia, pomoc w bezpiecznym rozładowywaniu obciążających emocji oraz we wdrażaniu zdrowego myślenia i konstruktywnych zachowań. Wiele osób na różnych etapach leczenia doświadcza silnego napięcia, bezradności, rezygnacji, przygnębienia, lęku, złości. Warto wiedzieć, że można i warto sobie z nimi poradzić. Na wizycie u psychoonkologa pacjent może liczyć m. in. na: Wsparcie psychologiczne w trudnych sytuacjach związanych z chorobą i leczeniem; interwencję kryzysową, poradnictwo i psychoedukację; Pomoc w radzeniu sobie ze stresem; pracę terapeutyczną nad obranym wspólnie z pacjentem celem; naukę relaksacji i wizualizacji. Powinniśmy zgłaszać się do specjalisty zawsze, gdy mamy pytania dotyczącego swojego stanu zdrowia. Mamy przecież poczucie, że coś jest nie tak, jest inaczej, niż zwykle, np.: – gorzej śpimy – zmienia się apetyt – jesteśmy bardziej wrażliwi na bodźce zewnętrzne – stajemy się wybuchowi                                                                       – unikamy kontaktu z innymi – czujemy się bezradni i obezwładnieni – pojawiają się niewyjaśnione symptomy z ciała, w tym ból – dręczą nas nawracające myśli czy obrazy   Konsultacja u psychologa rzadko jest następstwem spontanicznej decyzji. Pacjent zwykle nosi się jakiś czas z takim zamiarem. Warto poobserwować siebie, spisać wszystko, co budzi niepokój czy pytania.   Pacjenci zgłaszają się samodzielnie lub są kierowani przez lekarzy. WAŻNE! Żeby skorzystać z pomocy psychologa w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii, nie jest wymagane skierowanie lekarskie (poza wybranymi wyjątkami). Decydująca jest wola i osobiste zgłoszenie się pacjenta. Zdarza się, że nasz wewnętrzny głos nie ostrzega nas, brakuje nam krytycznego myślenia. Wówczas powinni interweniować nasi bliscy, którzy zauważają niepokojące symptomy.   Podsumowując: pacjenci mogą zgłaszać się do psychologa samodzielnie, ze skierowaniem lub bez. W imieniu pacjenta kontakt z psychologiem może nawiązać także bliska choremu osoba – niekoniecznie spokrewniona, po prostu realnie wspierająca – a także lekarz, pielęgniarka, inny pracownik medyczny Centrum. Pacjentów przebywających w Oddziale Chirurgii, w Oddziale Onkologii Klinicznej oraz w Oddziale Klinicznym Radioterapii odwiedzamy – po zgłoszeniu samodzielnym lub przez pracownika medycznego – w miejscu ich hospitalizacji. Pacjentów, którzy są w trakcie diagnostyki, którzy leczą się ambulatoryjnie (bez pobytu w szpitalu), są w trakcie rehabilitacji w oddziale dziennym, a także osoby, które są w kontroli onkologicznej po leczeniu, zapraszamy do Gabinetu Psychologa.                                                                                                                         Dane kontaktowe: Gabinet Psychologa Ośrodek Rehabilitacji Psychospołecznej i Medycznej Osób Niepełnosprawnych ul. Strzałowska 27 pokój 205 od poniedziałku do piątku w godzinach 7.00 – 14.35 Telefon: 91  42  51 534   Pacjenci, którzy przebywają w szpitalu, mogą zgłaszać chęć rozmowy z psychologiem także swojemu lekarzowi lub pielęgniarkom na oddziale. Otrzymają wówczas odpowiednią pomoc.                                                                  Anna Kołodziejska, psycholog                                                                                                                                                                                           Dziękuje, że poświęcasz swój czas na przeczytanie zamieszczonych treści. Wiesz na pewno, że teksty podlegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli chcesz skopiować ich całość lub fragmenty, by opublikować je gdzie indziej –  proszę, zawsze podaj źródło. Autorka

Czy nie lepiej zająć się psychiką później? Jest tyle ważnych rzeczy do załatwienia zaraz po diagnozie, tyle badań do wykonania.   Kolejne badania naukowe w dziedzinie onkologii jasno pokazują, że kluczem do efektywnego leczenia jest działanie wielodyscyplinarne – medyczne, psychologiczne, ale też społeczne, duchowe, artystyczne, i inne. I – niestety – nie brak też naukowych dowodów na to, że choroba onkologiczna oraz leczenie są czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zaburzeń psychicznych, zwłaszcza depresyjnych i lękowych. Poza tym choroba nowotworowa nie pojawia się w pustce. Wchodzimy w nią z pełnią naszego dotychczasowego życia, a więc też z problemami natury psychicznej, jeżeli już na nie cierpimy od jakiegoś czasu. Choroba i leczenie dodatkowo je uwypuklają. Nie ma żadnych powodów by odkładać przeciwdziałanie im na tak zwane „później”.   Działania medyczne i wsparcie psychologiczne uzupełniają się. Działania medyczne i wsparcie psychologiczne nie konkurują ze sobą, nie wydłużają terminów oczekiwania na cokolwiek.   W funkcjonującej od niedawna w ZCO poradni prehabilitacji zachęcamy np. chociażby do wdrożenia aktywności fizycznej, do porzucenia nałogów, do wprowadzenia diety wzmacniającej organizm. A kondycja psychiczna ma być naszym sprzymierzeńcem, nie zaś przeszkodą, przeciwnikiem czy hamulcem. Dbanie o dobry nastrój, mobilizację, wewnętrzny spokój, jasne myśli, praktykowanie zdrowych przekonań, relaksację układu nerwowego daje każdemu z nas dodatkowe narzędzia, których możemy używać, konfrontując się z trudnościami.   Warto też regularnie rozwijać swoją wewnętrzną motywację i umiejętność prawidłowego korzystania z tej zewnętrznej, żeby dostosowywać się do zaleceń, wprowadzać pożądane zmiany. Najlepsze plany diet czy zestawy ćwiczenia przynoszą skutek tylko wtedy, gdy rozumiemy ich wpływ na nasze zdrowie i praktykujemy je na co dzień. Trudne emocje i niepokojące przekonania mogą skutecznie odebrać nam chęć, poczucie sensu i siłę do robienia czegokolwiek. Psychologia naukowo i praktycznie zajmuje się mechanizmami wprowadzania zmian, budowania nowych nawyków i dobrze jest korzystać z jej osiągnięć, jeśli tylko rozumiemy, że chcemy w procesie zdrowienia zrobić dla siebie wszystko, co – jak rozumiemy – jest do zrobienia. Warto dbać o kondycję psychiczną przez cały okres leczenia i zdrowienia. Na każdym etapie tego procesu może to służyć innym celom szczegółowym. W pierwszym – diagnostycznym i przygotowującym do leczenia chodzi przede wszystkim o to, by opanować pierwszy szok, wyjść z napięcia, zacząć poznawać siebie w zmienionej życiowej sytuacji, uczyć się sposobów konstruktywnego radzenia sobie, zapobiegać tym wyczerpującym mechanizmom – czyli zamrożeniu, zaabsorbowaniu lękowemu, odcięciu od przeżywania, ucieczce czy nieskoordynowanej walce. Każdy kolejny etap na drodze do zdrowienia generuje inne potrzeby, a baza zbudowana na początku – swoista odporność psychiczna – procentuje na każdym kroku.   W zakresie dbania o zdrowie psychiczne specjalistami są psycholodzy, psychoterapeuci i psychiatrzy. W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii pacjenci mają bardzo łatwy i szybki dostęp do pomocy psychologicznej. Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w tekście TO CO JEST.  ABC pomocy psychologicznej dla pacjentów z chorobą nowotworową       Anna Kołodziejska, psycholog                                                                                                                   Dziękuję, że poświęcasz swój czas na przeczytanie zamieszczonych treści. Wiesz na pewno, że teksty podlegają ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jeśli chcesz skopiować ich całość lub fragmenty, by opublikować je gdzie indziej –  proszę, zawsze podaj źródło.                          Autorka